แนวทางการส่งเสริม พัฒนาการเด็ก ตามวัย ทารกแรกเกิด - 20 เดือน (1 ขวบ 8 เดือน)
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการเด็กทารกแรกเกิด
- หมั่นให้ความสนใจเมื่อเด็กร้องและอุ้มเด็กไว้ เพื่อให้เกิดความอบอุ่นและเชื่อมั่น
- มองสบตาเด็กเมื่อเด็กอยู่ในระยะตื่นสงบ พยายามยิ้ม ทำสีหน้า แลบลิ้น ทำปากจู๋ พูดคุย
- ร้องเพลงระหว่างให้ลูกดูดนมแม่ เปลี่ยนผ้าอ้อม อาบน้ำ
- แสดงความดีใจและชมเชยเมื่อเด็กมีการตอบสนองต่อการกระตุ้นต่างๆ เช่นการเลียนแบบ ทำสีหน้า วาดรูปหน้าคนง่ายๆ หรือ นำตุ๊กตาสัตว์ มาให้ดู โดยถือห่างจากตาเด็ก 8-12 นิ้ว
- ต้องรอเวลาที่เหมาะสมในการเล่น หรือ กระตุ้นเด็ก
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก ทารก แรกเกิด ถึง 1 เดือน
- อุ้มเด็กหันหน้าเข้าหาแม่ (face to face) ตามองตา
- อุ้มท่าพาดบ่าโดยมีคนมาคุยกับเด็ก
- เวลาร้องอุ้มทันที ลูบไล้สัมผัส โอบอุ้มเด็กบ่อยๆ ไม่ต้องกลัวว่าเด็กจะติดมือ
- หาของสีสดใส ให้มองดู
- พูดบอกเวลาทำอะไรกับตัวเขา
- ใส่นิ้วในอุ้งมือเด็กให้เด็กกำ
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 1 - 2 เดือน
- อุ้มเด็กบ่อยๆ พูดคุยลูบไล้ตัวเด็กบ่อยๆ
- จับเด็กนั่งหลังพิงอก อุ้มให้ดูสิ่งต่างๆรอบตัว
- ให้เด็กนอนคว่ำบ้าง หงายบ้าง
- ส่งเสียงเรียกเด็ก หรือ เขย่าของเขย่าให้เด็กมองหาที่มาของเสียง
- แขวน mobile ให้เด็กหัดคว้าจับ
- ร้องเพลง
- พูดคุย บอกกับเด็กเวลาจะทำอะไรกับเขา
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 2 - 3 เดือน
- ให้เด็กนอนคว่ำให้หัดยกศีรษะ
- ให้เด็กคว้าจับสิ่งของ และให้เล่นของเขย่าที่มีเสียงดัง
- พูดคุยเล่น หัวเราะทำท่าทางต่างๆให้เด็กเล่นด้วย
- ให้เด็กเล่นมือ ดูดนิ้ว
- รับรู้ความต้องการเมื่อเด็กส่งสัญญาณบอก เช่น การร้องเพื่อให้อุ้ม ร้องเมื่อหิว เปียกแฉะ
- บอกให้เด็กรับรู้ว่าคนรอบข้างเขาเป็นใคร
- ขยับแขน ขา นวดสัมผัสให้เด็กบ่อยๆ
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 4 - 5 เดือน
- ทำเช่นเดียวกับก่อนหน้านี้
- และชี้ชวนให้มองตามสิ่งของที่เคลื่อนไหว
- ให้เด็กจับ mobile ให้เคลื่อนไหวไปมา
- ให้เด็กลากของเล็กๆที่ผูกเชือกไว้เข้าหาตัว
- ให้เด็กหัดพลิกคว่ำหรือหงาย
- ร้องเพลง
- พูดคุย ทักทายเด็กด้วยชื่อของเขา
- หัดให้เด็กหยิบจับสิ่งของขนาดต่างๆ กัน
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 5 - 7 เดือน
- พูดคุยกับเด็กบ่อยๆ
- ให้เด็กเล่นกับกระจก
- ให้เด็กมองตามของตก
- เล่นหาของที่มีผ้าคลุมไว้บางส่วน
- ให้ถือของเล็กๆไว้ในมือ ข้างละ 1 ชิ้น หัดให้เปลี่ยนมือถือของ
- หัดให้เด็กพลิกคว่ำ หงายจับนั่งพิงเบาะ
- ให้นั่งโดยใช้มือยัน
- และหัดคืบไปหาสิ่งของที่วางล่อไว้ข้างหน้า
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 7 - 9 เดือน
- หัดให้เด็กนั่งเอง
- หัดคลานไปหาสิ่งของต่างๆ
- เล่น จ๊ะเอ๋ ตบแผะ
- หัดให้หยิบจับสิ่งของเล็กๆด้วยนิ้วโป้งและนิ้วชี้แล้วเอาเข้าปาก
- เล่นปาของลงพื้นให้เกิดเสียงดัง
- หัดให้เลียนเสียงสูง ต่ำ ตามที่ผู้ใหญ่สอน
- เรียกชื่อเด็กบ่อยๆเพื่อให้รู้จักชื่อตนเอง
- สอนให้รู้จัก พ่อ แม่
- การพูดให้เด็กฟังต้องพูดช้าๆ ชัดเจน และบ่อยๆ โดยกระตุ้นให้เด็กมองปาก
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 9 - 11 เดือน
- สอนให้หยิบจับของด้วยนิ้วโป้งและนิ้วชี้บ่อยๆจนคล่อง
- ให้เด็กหัดดื่มน้ำจากแก้ว
- หัดหยิบอาหารเข้าปาก
- รู้จักอวัยวะต่างๆบนใบหน้า โดยทำท่าทางให้เด็กเลียนแบบ เช่น ทำปากจู๋ ทำตาหยี
- หัดให้ปล่อยของเมื่อขอและฝึกทำบ่อยๆ
- ให้โอกาสหยิบจับดินสอขีดเขียน
- หัดให้เดินเกาะเฟอร์นิเจอร์ และจูงเดิน
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 11 - 13 เดือน (เด็ก 1 ขวบ 1 เดือน)
- หัดตั้งไข่ ยืนทรงตัวและเดินเอง
- หัดหยิบจับสิ่งของ
- และเรื่องการช่วยตนเอง หัดกินอาหารด้วยตนเอง และกินอาหารร่วมโต๊ะกับผู้ใหญ่
- หัดเรื่องการช่วยตนเองในเรื่องการแปรงฟัน
- ถอดเสื้อผ้า
- รู้จักคนในครอบครัว
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 13 - 15 เดือน พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 10 เดือน, พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 7 เดือน
- พูดคุย โต้ตอบ ชี้ชวนให้เด็กสังเกตสิ่งของและคนรอบข้าง
- ให้หาของที่ปิดซ่อนไว้
- ชี้ให้ดูภาพและเล่าเรื่องสั้นๆ ให้เด็กฟัง
- หัดใช้ช้อนตักอาหาร ดื่มน้ำและนมจากถ้วย
- พยายามให้เด็กคุ้นเคยกับการแปรงฟัน โดยแปรงฟันให้ทุกครั้งที่อาบน้ำให้เด็ก
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 15 - 18 เดือน พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 10 เดือน, พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 7 เดือน
- พาเดินเล่นบ่อยๆ ให้โอกาสเด็กเดิน วิ่ง และหยิบจับสิ่งของ โดยดูแลให้ปลอดภัย
- จัดหาและทำของเล่นที่มีสี และรูปทรงต่างๆ
- สอนให้ร้องเพลง เต้นตามจังหวะ เลียนแบบผู้อื่น
- หัดพูดเป็นคำๆจากสิ่งต่างๆแวดล้อมตัวเด็ก
- หัดกินอาหารด้วยช้อน ดื่มน้ำจากแก้วน้ำ
- หัดถอดกางเกง และหัดใส่กางเกง
- สอนให้บอกเวลาอุจจาระ ปัสสาวะ
- สอนให้รู้จักอวัยวะในร่างกาย
- สอนให้ดูรูปจากหนังสือ สอนให้เด็กขีดเขียนด้วยดินสอ
- เล่นเกมส์ง่ายๆ
วิธีการส่งเสริมพัฒนาการ เด็ก 18 - 20 เดือน พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 10 เดือน, พัฒนาการ เด็ก 1 ขวบ 7 เดือน
- สนใจสิ่งที่เด็กพยายามทำ ชี้แนะให้กำลังใจ ให้เด็กคิดเองและทำเองบ้าง
- ฝึกลูกให้ช่วยตัวเอง ขับถ่ายให้เป็นที่ ให้เข้าห้องน้ำ ถอดกางเกงเวลาอุจจาระ ปัสสาวะ รู้จักล้างมือก่อนกินอาหารและขับถ่าย
- ให้เด็กมีส่วนร่วมกิจกรรมต่างๆภายในบ้าน
- ให้เล่นเตะบอล โยนบอล ให้หัดดูหนังสือและพลิกทีละหน้า ให้กินอาหารด้วยตนเอง
- พูดคุยซักถามให้เด็กตอบ สอนให้รู้จักสีและจำนวน
- ให้หัดขีดเขียนรูปกากะบาด และวงกลม ให้ต่อแท่งไม้