เด็กกลัวการไปโรงเรียน/ ไม่อยากไปโรงเรียน

ขอขอบคุณ
คู่มือการดูแลเด็กวัยเรียน ที่มีปัญหาพฤติกรรม-อารมณ์ สำหรับบุคลากรสาธารณสุข
สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข

การรักษาจําเป็นต้องทํางานร่วมกันเป็นทีม และต้องการความช่วยเหลือจากครูและผู้ปกครอง ขั้นตอนการรักษามีดังนี้

1. การให้ความมั่นใจกับผู้ปกครองเกี่ยวกับอาการทางกายว่าเป็นผลเนื่องจากความวิตก กังวลหลังจากการตรวจร่างกายอย่างละเอียดและไม่พบโรคทางกาย
2. การประสานงานกับครูประจําชั้น ครูแนะแนว และผู้บริหารโรงเรียน ในเรื่องการหยุด เรียน การบ้าน การต้อนรับกลับสู่ชั้นเรียน พร้อมอธิบายปัญหาและสาเหตุที่เด็กไม่อยากไปโรงเรียน
3. การวางแผนกลับโรงเรียน
- อธิบายให้ผู้ปกครองเข้าใจถึงสาเหตุการไม่ไปโรงเรียน ว่ามีสาเหตุจากความกลัว และวิตกกังวลไม่ใช่แกล้งทํา งดการลงโทษข่มขู่และเฆี่ยนตี มีความจําเป็นที่จะต้องให้เด็กกลับ ไปเรียนหนังสือให้เร็วที่สุด อธิบายผลเสียที่จะเกิดตามมา ถ้าเด็กขาดเรียนนานๆ จะช่วยให้พ่อแม่ รู้สึกผิดน้อยลง
- แนะนําวิธีการนําเด็กกลับสู่โรงเรียนและวิธีปฏิบัติตัว ถ้ามีปัญหาทางอารมณ์ต่อกัน
- ประสานกับครูประจําชั้น กําหนดวันให้เด็กกลับไปเรียน
- หลีกเลี่ยงการต่อสู้เอาชนะเรื่องเล็กน้อย เช่น การตื่นนอน การอาบนํ้า การแต่งตัว และการรับประทานอาหารเช้า
- เมื่อถึงเวลาไปโรงเรียนพาเด็กไปด้วยกัน พ่อแม่ควรมีท่าทีหนักแน่น จริงจัง พูดกับ เด็ก ดีๆ ว่าเด็กจําเป็นต้องไปโรงเรียน
- ถ้าเด็กร้องไห้อย่างมากให้กอดรัดเด็กไว้พูดปลอบโยน ถ้าเด็กดิ้นรนขัดขืน จําเป็นต้องจับตัวให้แน่น เพื่อให้เด็กสงบ ไม่จําเป็นต้องข่มขู่หรือลงโทษเด็ก
- พ่อแม่ผู้ปกครองจะต้องหนักแน่น ไม่ใจอ่อนยอมตามเด็ก เพราะเด็กจะมีข้ออ้างและมีเหตุผลมากมายเพื่อต่อรอง ขอผัดผ่อนเป็นวันรุ่งขึ้นหรือวันอื่นๆ ไม่ควรถามยํ้าเกี่ยวกับการไป โรงเรียนเพราะจะทําให้เด็กกังวล ให้การช่วยเหลือเรื่องการเรียนและการบ้านเท่าที่จําเป็น
- เมื่อถึงโรงเรียนนําเด็กส่งครูประจําชั้นหรือครูที่เด็กชอบ ผู้ปกครองควรกลับทันที และโดยบอกเด็กว่าจะมารับกลับเมื่อโรงเรียนเลิก บอกเด็กด้วยท่าทีที่มั่นคง ไม่หลอกเด็กหรือ หลบหนีเด็กไป และรีบมารับตามกําหนดเวลาเพราะเด็กจะกังวลกลัวถูกทอดทิ้ง ถ้าปล่อยให้เด็ก คอยนานๆ เด็กจะยิ่งกลัวและจะไม่ยอมไปโรงเรียนอีก
- ในบางรายอาจต้องอาศัยความช่วยเหลือจากเพื่อนบ้านหรือญาติเพื่อนำเด็กส่งโรงเรียน
- กรณีที่เด็กมีอาการวิตกกังวลอย่างมาก (panic) อาจจําเป็นต้องใชวิธี desensitization โดยระยะแรกอนุญาตให้ผู้ปกครองอยู่ด้วยที่โรงเรียน ต่อมาผู้ปกครองค่อยๆ ลดเวลานั่งเฝ้าที่โรงเรียนลงจนกระทั่งไมตองนั่งเฝ้าอีกต่อไป
- ถ้าเด็กร้องไห้รบกวนชั้นเรียนหรือบ่นปวดหัว ปวดท้องให้พาเด็กมาโรงเรียนตาม ปกติอนุญาตให้เด็กอยู่ที่ห้องพยาบาลหรือห้องที่ไม่รบกวนนักเรียนคนอื่น มอบหมายงานให้เด็ก ทําเล็กๆ น้อยๆแต่จะไม่ให่เด็กเล่นเกมหรือมีสิทธิพิเศษอื่นๆ
- เมื่อเด็กมาโรงเรียนครูและเพื่อนให้การต้อนรับและให้ความช่วยเหลือเรื่องการเรียน และการบ้านหรืออาจผ่อนปรนเรื่องการบ้านบ้าง แต่ไม่ควรให้เพื่อนคนอื่นทราบว่าเด็กได้รับสิทธิพิเศษ ให้คําชมเชยเมื่อเด็กทํางานได้ดีและเข้ากลุ่มเพื่อนๆ ได้ 
- ผู้ปกครองจะต้องพบแพทย์หรือทีมงานอย่างสมํ่าเสมอเพื่อช่วยเหลือให้เด็กไปโรง เรียนหรือปัญหาอื่นๆ เพราะเด็กอาจมีปัญหาไม่ยอมไปโรงเรียนได้อีกถ้ามีความกดดันเรื่องอื่นๆ หรือหลังวันหยุดติดต่อหลายวัน
4. การใช้ยา กรณีที่เด็กวิตกกังวลอย่างมาก อาจใช้ยา diazepam ขนาด 2-5 มก. ตอนเช้าและก่อนนอน ในกรณีที่เด็กมีอาการซึมเศร้า อาจต้องใช้ยา imipramine ขนาด 25-100 มก.ต่อวัน หรือยาแก้ซึมเศร้าชนิดอื่นๆ จะช่วยลดความวิตกกังวลและซึมเศร้าได้ 
5. การติดตามผล ควรนัดเด็กมาติดตามผลการรักษาเป็นระยะๆ เพราะเมื่อเกิดความ กดดันเด็กอาจมีปัญหาได้อีก ทีมงานสามารถให้การช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาได้ตั้งแต่เริ่มแรก
6. การย้ายโรงเรียน โดยมากเด็กจะถูกแนะนําให้ย้ายโรงเรียนและมักไม่ประสบผลสําเร็จเพราะจะเกิดปัญหาแบบเดิมอีก เมื่อเด็กต้องปรับตัวกับเพื่อนใหม่หรือครูคนใหม่ จะพิจารณาย้ายโรงเรียน เมื่อมีความกดดันจากทางโรงเรียนอย่างมาก ทางโรงเรียนไม้ให้ความร่วมมือทําให้เด็กไม่สามารถปรับตัวที่โรงเรียนได้
7. การส่งปรึกษาจิตแพทย์ จะทําในกรณี
- มีปัญหาในครอบครัวที่ซับซ่อน
- เด็กมีพยาธิสภาพทางจิตอย่างรุนแรง
- เด็กมีอาการวิตกกังวลและซึมเศร้าอย่างมาก อาละวาดและขู่ว่าจะฆ่าตัวตาย
- เด็กบังคับขู่เข็ญผู้ปกครองมากเกินไปจนไม่สามารถควบคุมได้
- เด็กกับพ่อแม่ผูกพันกันมากอย่างไม่เหมาะสม ทําให้เด็กไม่พัฒนาทางด้านอารมณ์ และไม่เป็นตัวของตนเอง

ขอขอบคุณข้อมูล

1. วัณเพ็ญ บุญประกอบ. เด็กไมอยากไปโรงเรียน. ใน: วัณเพ็ญ บุญประกอบ, บรรณาธิการ. ภาวะเรง ดวนในจิตเวชเด็กและวัยรุน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพชวนพิมพ, 2534:29-36.
2. Barker P. School refusal. In: Barker P, ed. Basic child psychiatry. 5th ed. Oxford: Blackwell Scientific Publication, 1988:111-5.
3. Berstein GA. School refusal. In: Garfinkel BD, Carlson GA, Weller EB, eds . Psychiatric disorders in child and adolescents. Philadelphia: WB Saunders, 1990: 70-1.
4. Hersov L. School refusal. In: Rutter M, Hersov L, eds. Child and adolescent psychiatry: Modern approach. Oxford: Blackwell Scientific Publication, 1985:382-99.
5. Graham P, Turk J, Verhult F. Child psychiatry: A developmental approach. London: Oxford University Press, 1999: 220-3.
6. เบญจพร ปัญญายง.เด็กไม่อยากไปโรงเรียน
7. คู่มือการดูแลผู้มีปัญหาสุขภาพจิตและจิตเวชสําหรับแพทย์. มาโนช หล่อตระกูล บก. กรมสุขภาพจิต 2544



#เสริมพัฒนาการ, #ของเล่น #ฝึกพัฒนาการเด็ก, #พัฒนาการเด็ก, #ทักษะการเรียนรู้, #เสริมพัฒนาการเด็ก, #เสริมทักษะ, #brainschool, #ของเล่นฝึกสมาธิเด็ก, #ของเล่นเสริมพัฒนาการ, #ของเล่นพัฒนาสมอง, #ฝึกพัฒนาการลูกน้อย, #เสริมทักษะลูกน้อย,#ลูกพูดช้า, #ลูกไม่พูด, #โรงเรียนเสริมพัฒนาการ,#โรงเรียนเสริมทักษะนนทบุรี, #เรียนเสริม, #สมาธิซนอยู่ไม่นิ่ง #เด็ก2ขวบ #เด็ก3ขวบ #เด็ก4ขวบ#เด็ก5ขวบ #เด็ก6ขวบ
📚#คอร์สพัฒนาศักยภาพสมองเชาวน์ปัญญา #เสริมพัฒนาเด็กปฐมวัย 2-6 ปี