แนวคิดในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก
กีเซล (Gesell) เชื่อว่าพัฒนาการของเด็กเป็นไปอย่างมีแบบแผนและเป็นขั้นตอน เด็กควร
พัฒนาไปตามธรรมชาติไม่ควรเร่งหรือบังคับ การเรียนรู้ของเด็กเกิดขึ้นจากการ การเคลื่อนไหว การใช้
ภาษา การปรับตัว เข้าสังคมกับบุคคลรอบข้าง
การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
จัดกิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ
ให้เด็กได้เล่นกลางแจ้ง
จัดกิจกรรมสร้างสรรค์ ฝึกการใช้มือและประสาทสัมพันธ์มือกับตา
จัดกิจกรรมให้เด็กได้ฟัง ได้พูดท่องคำ คล้องจอง ร้องเพลง ฟังนิทาน
จัดให้เด็กทำกิจกรรมเดี่ยวและกิจกรรมกลุ่ม
ฟรอยด์ (Freud) เชื่อว่าประสบการณ์ในวัยเด็กส่งผลต่อบุคลิกภาพ ของคนเราเมื่อเติบโตเป็น
ผู้ใหญ่ หากเด็ก ไม่ได้รับการตอบสนองอย่างเพียงพอ จะเกิดอาการชะงัก พฤติกรรมถดถอย คับข้องใจ
ส่งผลต่อพัฒนาการของเด็ก
การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
ครูเป็นแบบอย่างที่ดี ทั้งการแสดงออก ท่าที วาจา
จัดกิจกรรมเป็นขั้นตอน จากจ่ายไปหายาก
จัดสิ่งแวดล้อมที่บ้านและโรงเรียนเพื่อส่งเสริม พัฒนาบุคลิกภาพของเด็ก
อีริคสัน (Erikson) เชื่อว่าถ้าเด็กอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เด็กพอใจ ประสบผลสำเร็จ เด็กจะมอง
โลกในแง่ดี มีความเชื่อมั่นและไว้วางใจผู้อื่น ถ้าเด็กอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี ไม่พอใจ จะมองโลกในแง่
ร้าย ขาดความเชื่อมั่นในตนเองและไม่ไว้วางใจผู้อื่น
การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
จัดกิจกรรมให้เด็กได้ประสบผลสำเร็จ พึงพอใจต่อสภาพแวดล้อมของห้องเรียน เพื่อนครู
จัดบรรยากาศในห้องเรียน ให้เด็กมีโอกาส สร้างปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อสภาพแวดล้อมครูและเพื่อน
เพียเจท์ (Piaget) พัฒนาการทางด้านเชาว์ปัญญาของเด็กเกิดจากการที่เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับ
สภาพแวดล้อมรอบๆตัวเด็ก มีการรับรู้จากสิ่งแวดล้อมใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดเวลา และมีการปรับ
ขยายประสบการณ์เดิม ความคิดและความ เข้าใจให้ขยายมากขึ้น พัฒนาการของเด็กปฐมวัย (0–6 ปี)
1. ขั้นประสาทสัมผัสและการเคลื่อนไหววัย 0 – 2 ปี เด็กเรียนรู้ทุกอย่างทางประสาท
สัมผัสทุกด้าน
2. ขั้นความคิดก่อนปฏิบัติการวัย 3 – 6 ปี เริ่มเรียนภาษาพูดและภาษาท่าทางในการ
สื่อสารยึดตนเองเป็นศูนย์กลาง คิดหาเหตุผลไม่ได้จัดหมวดหมู่ได้ตามเกณฑ์ของตนเอง
การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
จัดกิจกรรมให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัส ทั้ง 5
จัดให้เด็กฝึกฝนทักษะ การสังเกต การจำแนก เปรียบเทียบ
จัดกิจกรรมให้เด็กมีโอกาสคิดหาเหตุผล เลือก และตัดสินใจสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง
จัดให้เด็กได้เรียนรู้จากสิ่งใกล้ตัวไปสู่เรื่อง ไกลตัว และมีลักษณะที่เป็นรูปธรรม
ดิวอี้ (Dewey) เชื่อว่าเด็กเรียนรู้โดยการกระทำ การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
จัดกิจกรรมให้เด็กได้ประสบผลสำเร็จ พึงพอใจต่อสภาพแวดล้อมของห้องเรียน เพื่อน ครู
จัดบรรยากาศในห้องเรียน ให้เด็กมีโอกาส สร้างปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อสภาพแวดล้อม ครู และเพื่อน
สกินเนอร์ (Skinner) ถ้าเด็กได้รับการชมเชย และประสบผลสำเร็จ ในการทำกิจกรรม เด็ก
สนใจที่ทำต่อไป เด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน ไม่มีใคร เหมือนใคร
การปฏิบัติการพัฒนาเด็กให้แรงเสริม เช่น ชมเชย ชื่นชม เมื่อเด็กทำกิจกรรมประสบ
ผลสำเร็จ ไม่นำเด็กมาเปรียบเทียบแข่งขันกัน
เปสตาลอสซี่ (Pestalozzi) ความรักเป็นพื้นฐานสำคัญและจำเป็นต่อการ พัฒนาเด็ก ทั้งด้าน
ร่างกายและสติปัญญาเด็กแต่ละคนแตกต่างกัน ทั้งด้านความสนใจความต้องการ และระดับ
ความสามารถในการเรียนเด็กไม่ควรถูกบังคับให้เรียนรู้ด้วยการท่องจำ
การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก จัดกิจกรรมเตรียมความพร้อม ให้ความรัก ให้เวลา และให้เด็ก
เรียนรู้จากประสบการณ์
เฟรอเบล (Froeble) ควรส่งเสริมพัฒนาการตามธรรมชาติของเด็ก ด้วยการกระตุ้นให้เกิด
ความคิดสร้างสรรค์อย่างเสรี การเล่นเป็นการทำงานและการเรียนรู้ของเด็ก การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
จัดกิจกรรมเรียนรู้ผ่านการเล่นอย่างเสรี
เอลคายน์ (Elkind) การเร่งเด็กให้เรียนรู้แต่เล็กเป็นอันตราย ต่อเด็กควรมีโอกาสเล่นและ
เลือกกิจกรรม การเล่นด้วยตนเองการปฏิบัติการพัฒนาเด็กจัดบรรยากาศในห้องเรียนให้เด็กมีโอกาส
เล่นและเลือกกิจกรรมการเล่นด้วยตนเอง
หลักการจัดการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย
1. ส่งเสริมทักษะการช่วยเหลือตนเองในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน เช่น การรับประทาน
อาหาร การขับถ่าย การแต่งตัว
2. ส่งเสริมทักษะการปรับตัวให้เข้ากับเพื่อน โดยให้เด็กได้เล่นร่วมกับเพื่อนเช่น การเล่นตาม
มุมประสบการณ์ต่าง ๆ
3. จัดการเรียนรู้ผ่านการเล่น ถือว่าการเล่นเป็นการเรียนรู้ที่สำคัญของเด็กจึงควรจัดสื่อให้
เด็กได้เล่น เช่น ไม้บล็อก เกมการศึกษา ฯลฯ
4. จัดการเรียนการสอนให้สมดุลทั้งในและนอกห้องเรียน ทั้งกิจกรรมเป็นรายบุคคล กลุ่มย่อย
กลุ่มใหญ่ กิจกรรมที่เด็กเป็นผู้ริเริ่มและครูเป็นผู้ริเริ่ม
5. จัดให้พ่อ แม่ ผู้ปกครอง มีส่วนร่วมในการส่งเสริม สนับสนุน พัฒนาเด็ก