การประเมินพัฒนาการวัยต่างๆ

การประเมินพัฒนาการวัยต่างๆ

            การประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย เป็นการวัดพัฒนาการของเด็กเทียบกับมาตรฐานว่าในช่วงอายุนั้นเด็กมีพัฒนาการที่เร็วกว่าวัย ปกติตามวัย หรือล่าช้า/ผิดปกติ และวินิจฉัยหาสาเหตุ ให้การบำบัดรักษาและการกระตุ้นพัฒนาการโดยการแนะแนวครอบครัว ให้การศึกษาพิเศษหรือกิจกรรมเสริมพัฒนาการโดยทั้งนี้เป็นการสนับสนุนให้เด็กได้มีพัฒนาการอยู่ในเกณฑ์ที่ปกติตามวัยนั่นเอง

            สำหรับกลุ่มเด็กที่มีความเสี่ยงต่อความผิดปกติทางพัฒนาการ ไม่ว่าจะเป็นจากสาเหตุทางชีวภาพเช่น คลอดก่อนกำหนด เด็กพิการทางสมองหรือสาเหตุทางจิตใจและสังคม เช่น แม่เป็นวัยรุ่น เด็กถูกทอดทิ้งหรือเด็กในภาวะยากลำบากต่างๆ ควรได้รับความสนใจเป็นพิเศษในการประเมินพัฒนาการอย่างเป็นระบบและเป็นระยะๆ เพื่อคัดกรองว่าคนใดมีความผิดปกติหรือสงสัยว่าอาจผิดปกติจะได้ตรวจวินิจฉัยและส่งต่อเพื่อทดสอบพัฒนาการหรือระดับเชาวน์ปัญญาโยละเอียดเพื่อพิจารณาให้ความช่วยเหลือแก้ไขต่อไป

            ปัจจุบันมีเครื่องมือหลายชุดที่ใช้ในการประเมินพัฒนาการเด็กเพื่อนำผลการประเมินมาใช้ในการพัฒนาเด็กให้เป็นมาตรฐานเช่น Denver  II และแบบคัดกรองพัฒนาการเด็กในระดับชุมชุนที่ใช้ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ โดยเครื่องมือประเมินพัฒนาการของ Denver  II  ประกอบด้วยด้วยข้อสอบ 125 ข้อโดยมีการประเมินพัฒนาการของเด็กในด้านต่างๆ 4 ด้านใหญ่ ๆด้วยกัน ได้แก่ ด้านกล้ามเนื้อใหญ่ กล้ามเนื้อเล็กและการปรับตัว ด้านภาษาและด้านสังคมและการช่วยตัวเอง Denver  II  พัฒนาขึ้นเพื่อใช้ในทางคลินิก โยแพทย์ พยาบาล นักจิตวิทยา และ บุคลากรทางการแพทย์และการศึกษา ผู้ทดสอบต้องทำความคุ้นเคยกับอุปกรณ์และกระบวนการทดสอบที่เป็นระบบ ขณะทดสอบต้องทำอย่างเป็นมาตรฐาน ผู้ทำการทดสอบควรจะได้รับการฝึกอบรมและทดสอบผลความรู้ความสามารถก่อนที่จะใช้  Denver  II ในงานวิจัยและงานทางคลินิกสำหรับผู้ที่จะเป็นวิทยากรดำเนินการฝึกอบรม Denver  II จะต้องได้รับการรับรองการฝึกอบรมระดับครู

ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ใช้แบบคัดกรองพัฒนาการเด็กที่สร้างขึ้นโดยคณะผู้วิจัย โรงพยาบาลราชานุกุลเพื่อให้เป็นเครื่องมือคัดกรองเด็กที่มีภาวะปัญญาอ่อนในชุมชนโยอาสาสมัคร สาธารณสุขหมู่บ้าน แบ่งช่วงอายุ  รวม 9 ช่วง ดังนี้                                     
6 เดือน 9 เดือน12 เดือน  18 เดือน 2 ปี  3 ปี 4 ปี  5 ปี และ 6 ปี  แต่ละช่วงอายุประกอบด้วยข้อทดสอบพัฒนาการ 5 ข้อ
1.ด้านการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่
2.การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก
3. ความเข้าใจภาษา
4.การใช้ภาษา
5.การช่วยเหลือตนเอง/สังคม

                      แบบคัดกรองนี้ยังได้มีการนำไปใช้ศึกษาระบาดวิทยาของภาวะปัญญาอ่อนในชุมชนซึ่งเหมาะสมในการใช้ประเมินภาวะพัฒนาการของเด็กในกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะปัญญาอ่อนในชุมชนซึ่งเหมาะสมในการใช้ประเมินภาวะพัฒนาการของเด็กในการเสี่ยงต่อภาวะพัฒนาการล่าช้าเช่นในกลุ่มเด็กในสถานสงเคราะห์เด็กอ่อนประกอบกับการใช้แบบสอบถามเพื่อถามข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับเด็ก เช่น เพศ น้ำหนัก ส่วนสูง พื้นอารมณ์ ลักษณะการกิน การนอน การแสดงออกทางอารมณ์ทางลบ และการเคลื่อนไหว โดยใช้จากการสังเกตและสอบถามจากผู้ดูแลโยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทย ในทารกที่อายุต่ำกว่า 6 ปี โรคขาดสารอาหารเป็นปัญหาสำคัญ Sloane กับ Latham และ Waterlow ได้แนะนำให้ใช้อัตราส่วนน้ำหนักต่ออายุส่วนสูงต่ออายุในการประเมินการเจริญเติบโต ซึ่งข้อมูลดังกล่าวอาจส่งผลไปถึงภาวะพัฒนาการทางร่างกายของเด็กได้ การเก็บข้อมูลภาพรวมทั้งหมดทำให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมเพื่อการประเมินพัฒนาการที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

อ้างอิง

ศิริสรา  ลิปิพันธ์.  2551. การประเมินพัฒนาการเด็ก.  พัฒนาการเด็กตั้งแต่แรกเกิดถึง 5 ปี และคุณลักษณะของผู้ดูแล ในสถานสงเคราะห์เด็กอ่อน สังกัดกระทรวงการพัฒนาความมั่นคงของมนุษย์ในภาคกลาง. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสุขภาพจิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย   หน้า 59-60.